Zondag 24 april verscheen dit artikel in de NRC. Medicijnen, verdoving, katheters – aan alles is in Sri Lanka gebrek. Sri Lanka kan door de economische crisis geen medicijnen importeren. Ziekenhuizen doen alleen nog levensreddende operaties.

Sri Lanka heeft het Internationaal Monetair Fonds (IMF) om financiële steun gevraagd. Het Aziatische land verkeert in een diepe economische crisis, kampt met hoge inflatie en is niet of nauwelijks in staat om brandstoffen en medicijnen te importeren.

De economische nood en de hoge brandstofprijzen hebben al geleid tot grote demonstraties, onder meer in de hoofdstad Colombo. Sri Lanka, dat ongeveer 22 miljoen inwoners telt, heeft op korte termijn 3 miljard dollar nodig om de meest acute financiële problemen het hoofd te bieden. India, dat Sri Lanka al eerder leningen verstrekte, heeft aangeboden te helpen. Onlangs maakte de centrale bank van Sri Lanka bekend dat schulden aan het buitenland voorlopig niet worden afbetaald.

Sri Lanka kampt al jaren met grote overheidstekorten en is daarnaast hard getroffen door de coronacrisis. Toeristen, normaliter een belangrijke inkomstenbron voor het land, bleven sinds het voorjaar van 2020 weg. Ook stuurden Sri Lankanen die in het buitenland werkten minder geld naar huis. De problemen werden nog vergroot door een belastingverlaging, een halvering van de btw, die de regering van president Gotabaya Rajapaksa vlak voor het begin van de coronacrisis doorvoerde.

Ook een verbod op het gebruik van chemische kunstmest had negatieve gevolgen: daardoor viel de opbrengst van de rijstoogst tegen. De Russische inval in Oekraïne en de hoge brandstofprijzen die daar het gevolg van waren, verergerden de problemen verder.

Sri Lanka heeft, volgens opgave van persbureau Reuters, nog ongeveer 2,3 miljard dollar in zijn staatskas, maar moet dit jaar voor zo’n 4 miljard aan rente op en aflossing van schulden betalen. Geld lenen op de vrije markt is, vanwege de deplorabele toestand van de overheidsfinanciën, nauwelijks meer mogelijk. Mogelijk komt er ook financiële steun uit China. India verstrekte Sri Lanka onlangs een krediet van rond een miljard dollar, bedoeld voor de aanschaf van brandstoffen en medicijnen.

Als het IMF Sri Lanka noodkredieten gaat verstrekken, zal dat gepaard gaan met voorwaarden aan de regering-Rajapaksa. Het IMF zal er dan hoogstwaarschijnlijk op aandringen dat de regering minder geld uitgeeft en meer inkomsten moet binnenhalen. Als dat leidt tot verhoging van de belastinginkomsten is de kans op nieuwe rellen en demonstraties groot.

Begin deze maand kondigde de regering na rellen al de noodtoestand af. Toen werd onder meer de ambtwoning van de president belaagd. (dit artikel verscheen 19 april in TROUW)

Van de week kregen wij een bericht van Shanta. Hij schreef dat alles weer goed met hem gaat. “it was a hard life last days, but now we are well. Me and my family we all had covid” en tevens vroeg hij hoe de situatie in Nederland momenteel is. Verder schreef dat de situatie in Sri Lanka zeer slecht is, zij hebben bijna geen eten en maar een paar uur per dag elektra.

De Sri Lankaanse president Gotabaya Rajapaksa heeft voor minstens twee weken de noodtoestand uitgeroepen. Aanleiding zijn protesten en rellen vanwege de diepe economische crisis waarin het land verkeert. De inflatie ligt rond de 19 procent en er is een groot tekort aan voedsel en brandstof.

De afgelopen dagen belaagden betogers ook de ambtswoning van de president. Demonstranten gooiden met stenen naar de politie en staken vijf wagens in brand, waarna de politie traangas inzette. Meer dan 30 demonstranten en zeker 24 politieagenten raakten gewond, 53 mensen werden opgepakt.

Met de noodtoestand hoopt de president de orde in zijn land te herstellen en te handhaven.  Een van zijn eerste maatregelen op basis van de noodtoestand is in elk geval een lockdown van zaterdagavond tot maandagmorgen. Dit weekend staan nog altijd verschillende demonstraties gepland, onder andere zondag in de hoofdstad Colombo.

Het land kampt naast de hoge inflatie ook met grote tekorten aan energie, voedsel, medicijnen en brandstof. Het eiland met 22 miljoen inwoners heeft in twee jaar tijd 70 procent van zijn buitenlandse betaalmiddelen zien verdampen en kan de invoer van noodzakelijke producten niet meer betalen.

Sri Lanka heeft al aangeklopt bij China, India en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voor hulp. India is te hulp geschoten met een krediet van 900 miljoen euro om onder meer rijst en andere essentiële behoeften naar Sri Lanka te verschepen. Rijst is nu al twee keer duurder dan een jaar geleden. 

Via deze link is een filmpje op de site van het AD te zien.

Tientallen gewonden vielen er deze week bij een poging het huis van de Sri Lankaanse president Rajapaksa te bestormen. In Sri Lanka groeit protest tegen de tot voor kort nog populaire regering, en praktisch het hele land doet mee. Een historisch diepe economische crisis zorgt voor enorme tekorten: de straatverlichting brandt niet meer en papierschaarste maakt zelfs schoolexamens onmogelijk.

“Dit is de allergrootste economische crisis die het land heeft geraakt sinds de onafhankelijkheid”, vertelt Sri Lanka-kenner Bart Klem van de universiteit van het Zweedse Götenburg. “De gevolgen zijn enorm, ziekenhuizen stellen operaties uit en de bus rijdt al lang niet meer. De tekorten aan elektriciteit en brandstof zijn zo groot dat toen een schip met diesel arriveerde stond in de haven direct een lange file.”

Protest tegen de overheid is niet nieuw in Sri Lanka, maar niet eerder werd het zo breed gedeeld in de hele bevolking. “Van boeren tot professors, eigenlijk is iedereen ontevreden”, zegt Bart Klem. “Alleen de familie van president Rajapaksa zelf lijkt nog gespaard te blijven van de grote tekorten.”

Via deze link van radio 1 hoort u in 10 minuten Bart Klem, Sri Lanka kenner, over de huidige situatie.

In de maandag editie van de Volkskrant stond een artikel over de zorgelijke situatie in Sri Lanka.

KLIK OP DEZE LINK voor het volledige verhaal Succesverhaal Sri Lanka lijkt te veranderen in een nachtmerrie door covid en oorlog in Oekraïne
De regering van Sri Lanka ziet geen uitweg meer uit de diepe economische crisis en roept het IMF te hulp. De dollars zijn op, stroom is op rantsoen, het leger is ingezet om de orde te bewaren bij de tankstations waar mensen uren in de rij staan, en de prijzen rijzen de pan uit.